می‌گویند “هنوز وقتی شیر آب را باز می‌کنیم باورمان نمی‌شود که درون آن آب وجود دارد و در خواب شب‌مان هم نمی‌دیدیم که روزی روستای ما آب‌دار شود”. خوابی که به‌واسطه یک فرد خیّر تعبیر شد و حالا نامش آن چنان در قلب مردم رفته که با هر باز و بسته کردن شیر آب، در هر رکعت نماز و هر صحبتی که می‌کنند، مدام فرد خیّر را دعایش می‌کنند.

در نیمه خردادماه از روستای بشیرآباد گفتیم و نوشتیم؛ از رنج بی‌آبی و سقط جنین. از روستایی که اولین شرط آبادانی و حیات، یعنی آب را نداشت و مردم مجبور بودند از محلی غیربهداشتی و به سختی آب مورد نیاز خود را تهیه کنند که این امر باعث سقط جنین مادران باردار شده بود.

بشیرآباد به آب رسید اما تمام هزینه‌ها را خیّر پرداخت کرد

روستای بشیرآباد در ذیل مجتمع آب‌رسانی چشمه‌گل قرار داشت که با به بهره‌برداری رسیدن این مجتمع، بشیرآباد و چندین روستای دیگر دارای آب آشامیدنی سالم می‌شدند. اداره آب و فاضلاب خراسان رضوی هزینه احداث و راه اندازی این مجتمع آب‌رسانی را ۱۰ میلیارد تومان برآورد کرده بود که بنیاد نیکوکاری ابراهیمی طی تفاهم‌نامه‌ای با اداره کل آب و فاضلاب خراسان رضوی قبول کرده بود بخشی از هزینه یعنی ۶ و نیم میلیارد تومان را پرداخت کند و سایر هزینه‌ها هم توسط اعتبارات دولتی تامین شود تا روستاهای منطقه به آب دسترسی پیدا کنند. اتفاقی که در نهایت انجام شد و بشیرآباد به آب رسید اما تمام هزینه‌ها را خیّر پرداخت کرد.

خبر «به آب رسیدن بشیرآباد» موجب شادمانی است چرا که اندوه و مشقت مردمی که سال‌ها با مشکلات بی‌آبی دست و پنجه نرم کردند، پنج شنبه -۳۰بهمن۱۳۹۹- پایان یافت. پروژه آب‌رسانی بشیرآباد با حضور خیّر نیکوکار اکبر ابراهیمی، مسئولین استانی و شهرستانی افتتاح شد و روستاییان در استقبال از خیّری که بیش از ۱۰ میلیارد تومان هزینه کرده سنگ تمام گذاشتند و با انواع جشن و سرور و رقص‌های آیینی همراهی‌اش کردند.

سه روز از افتتاح آب بشیرآباد گذشته است و بخشی از مردم هنوز باورشان نمی‌شود که در لوله‌های آب خانه‌هایشان بالاخره «آب» جریان دارد. زهرا که از دختران روستا است می‌گوید: معنای زندگی را تازه می‌فهمیم، در این سال‌های جوانی‌ام همیشه دغدغه‌ تامین آب را داشتیم و دبه‌های سنگین را باید حمل می‌کردیم.

محمدعلی که برای نماز به مسجد می‌رود درباره آب‌دار شدن روستا، دست‌های خالی‌اش را به ما نشان می‌دهد. معنی‌اش را که از او پرسیدیم می‌گوید: قبلا برای وضو گرفتن هم مشکلات بسیاری داشتیم؛ بسیاری از اوقات آب دبه‌های مسجد تمام می‌شد و اگر دیر به مسجد می‌رسیدیم، آبی برای وضو وجود نداشت، در نتیجه باید آفتابه یا سطلی را با خودمان می‌آوردیم تا وضو بگیریم اما الان وضوخانه مسجد آب دارد.

اکبر آقا بیش از ۵۰ سال است که در بشیرآباد زندگی می‌کند. به گفته خودش در خواب شبانه‌اش هم نمی‌دیده که روزی آب روستای‌شان وصل شود. تعدادی از زنان روستا هم در سمت دیگر کوچه ایستاده‌اند و از وصل شدن آب روستا می‌گویند. اول صحبت‌شان یک چیز مشترک وجود دارد؛ همگی می‌گویند “از حاج اکبر ابراهیمی ممنونیم”. در میان صحبت دعا و تشکر از این خیّر نیکوکار از کلام‌شان حذف نمی‌شود. می‌گویند با هر بار باز کردن شیر آب و در هر نماز، هم او را دعا می‌کنیم و هم طلب آمرزش برای پدر و مادرش داریم چون در روز افتتاحیه این نیکوکار از ما دو چیز خواست؛ او از ما خواست که برای آمرزش پدر و مادرش دعا کنیم و دیگر این که از ما درخواست کرد که دعا کنیم در مسیر آب رساندن به روستاهای محروم شهید شود.

با دعوت مردم به خانه تعدادی از اهالی روستا رفتیم. دبه‌های آب را جمع کرده‌اند. وقتی سراغ دبه‌ها را از آن‌ها می‌گیریم با لبخندی بر لب و آرامشی که از چهره‌شان پیداست می‌گویند از دستشان راحت شدیم. یکی دبه‌ها را به سقف دامداری‌اش آویزان کرده و دیگری در کنجی از اتاق قرارشان داده است. ظرف‌ها و پیش‌دستی‌هایشان هم برخلاف گذشته که درون ظرفی بزرگ قرار داشت که یا به محل چشمه می‌بردند یا پس از شستن از آنجا به منزل می‌آوردند، اکنون درون جا ظرفی‌های بالای شیر آب قرار دارد.

یکی از اهالی در حال پهن کردن لباس‌ها بر روی بندی در حیاط است. می‌گوید: حالا لباس هایمان تمیز می‌شوند. یادتان هست که در چه شرایطی و با چه آبی در محل آن چشمه لباس‌ها را می‌شستیم؟”. راست می‌گوید؛ خردادماه که به روستا آمده بودیم، در محل چشمه عده‌ای به پر کردن دبه‌ها مشغول بودند، برخی دیگر در ادامه‌اش لباس‌ها و ظروف‌شان را می‌شستند و در قسمت آخر هم دام‌ها از آب مصرف می‌کردند.

هیچکس حق ندارد مردم را «بدهکار» خودش کند

محمدرضا قربانی که نماینده بنیاد نیکوکاری ابراهیمی در پروژه آب‌رسانی به روستای بشیرآباد است در گفت‌وگو با ایسنا از نحوه اجرای این پروژه می‌گوید.

او در همان ابتداء صحبتش و با تاکید می‌گوید: هیچکس حق ندارد مردم را «بدهکار» خودش کند، هیچکس خیّر را پیدا نکرد و دنبال ایشان نرفت؛ خیّر محترم آقای ابراهیمی از طریق رسانه‌ها، خصوصا آن فیلم واقعی که خبرگزاری ایسنا تهیه کرده بود، بشیرآباد را پیدا کرد. اصلا خیر گمشده نبود که کسی ایشان را پیدا کند. به مردم خوب تربت‌جام و روستاهایی که مشکلات آب‌شان برطرف شد می‌گویم که مدیون هیچکس نباشند. حتی مدیون آقای ابراهیمی نباشند چرا که ایشان می‌گویند من مال خدا را دارم تقسیم می‌کنم. اگر کسی منت سر مردم گذاشت، لطفا مردم آن حرف‌ها را باور نکنند.

قربانی از روایت‌های ناصحیحی که پس از شروع یا اتمام پروژه آب‌رسانی توسط برخی افراد مطرح شد خبر می‌دهد. افرادی که به هر نحوی تلاش کردند آب‌رسانی به روستاهای بشیرآباد و دیگر روستاها را به نام خودشان مصادره کنند. کسانی که در رسانه‌ها، گروه‌ها و کانال‌هایشان نوشتند که ما چنین و چنان کردیم. او بیان می‌کند: به کسانی که می‌خواهند از این پروژه‌های خیریه برای فردا و پس فرداهایشان بهره‌برداری کنند، اجازه‌ این کار را نخواهیم داد چرا که این کار را ظلم به مردم و خیّر می‌دانیم.

نماینده بنیاد خیریه ابراهیمی بیان می‌کند که با رسانه‌ای شدن مشکل کمبود آب روستای بشیرآباد، آقای ابراهیمی جهت بررسی موضوع با من تماس گرفتند؛ سپس من و دوستانم هم چندین بار بدون اطلاع قبلی به روستا رفتیم تا مشکل را ارزیابی کنیم چرا که احتمال می‌دادیم موضوع صحنه‌سازی شده باشد اما پس از بازدیدهایی که داشتیم، دیدیم که مشکل واقعی و جدی است، رسانه‌ها به حق خبر را منتشر کردند و خبر کاملا صحیح است.

قربانی ادامه می‌دهد: اول تیرماه با فرماندار تربت جام تماس گرفتیم که بنیاد ابراهیمی قصد دارد در ماجرای بی‌آبی بشیرآباد وارد شود. پس از چند جلسه، در نهایت به اتفاق مدیران استانی آب و فاضلاب، فرماندار شهرستان و دیگران، تفاهم‌نامه‌ای را در ۱۷ تیر ماه منعقد کردیم؛ تفاهم‌نامه به این صورت بود که ما سه مخزن با ظرفیت ۷۵۰ مترمکعب در سه نقطه احداث و مصالح خط انتقال، انشعابات و شبکه و تجهیز چاه را تهیه کنیم. بخشی از کار هم شامل اجرای خط انتقال و تامین برق در سه نقطه را هم آب و فاضلاب (آبفا) انجام دهد.

او از قرارداد بستن با بهترین کارخانه‌های مشهد برای تولید لوله می‌گوید و اظهار می‌کند: لوله‌های گالوانیزه و فولادی را هم از تهران و کاشان خریداری کرده و به تربت جام آوردیم؛ تاکید آقای ابراهیمی این بود که کار به بهترین و سریع‌ترین شکل انجام شود، به صورت شبانه‌روزی کار کردیم و در جاهایی که بر روی کیفیت کارمان اثر نداشت، شب‌ها کار را پیش می‌بردیم که در نهایت توانستیم پروژه را در حدود چهار ماه تمام کنیم. پروژه‌ای که بنا به گفته مسئولان آبفا اگر قرار بود در صورت تامین بودجه، به صورت دولتی پیش برود، حداقل یک سال و نیم طول می‌کشید. ادارات مربوطه واقعا همکاری خوبی در زمینه مجوزها و استعلام‌ها داشتند.

کسی حتی یک شاهی هم در این اتفاق کمک نکرد

اشتغال زایی فراوانی هم در این پروژه ایجاد شده است. قربانی می‌گوید: باوجود اینکه مردم حاضر بودند به صورت خودجوش و مردمی کار کنند، آقای ابراهیمی گفتند اگر کسی حتی یک ساعت هم کار کرد، هزینه‌اش پرداخت شود؛ در حین انجام کار اداره آب و فاضلاب اطلاع داد که در تامین بودجه برای بخش‌هایی که برعهده آن‌ها بود مشکل دارد و پس از صحبتی که با بنیاد داشتیم، تصمیم گرفتیم تمام کار را خودمان انجام دهیم؛ چراکه اگر می‌خواست منتظر تامین اعتبار آبفا بمانیم، مشخص نبود که مردم بشیرآباد چندسال دیگر باید معطل آب بمانند. تعهد بنیاد ابراهیمی ۶ و نیم میلیارد تومان بود اما در نهایت حدود ۱۰ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان در این پروژه هزینه کردیم که بنا به گفته مسئولان بزرگترین پروژه خیریه‌ای در حوزه آب‌رسانی است. کسی حتی یک شاهی هم در این اتفاق کمک نکرد.

قربانی بیان می‌کند: علاوه بر روستای بشیرآباد، روستاهای چشمه گل، کلاته الله رسان و چنگ آباد هم از نعمت آب آشامیدنی سالم، بهداشتی و دائمی بهره مند شدند و در کنار و به موازات این پروژه، مشکلات برخی روستاهای دیگر از جمله تقی آباد، شیخ‌لو، رضا آباد، حسن آباد، قادر آباد و سنگ آتیش که کمبود آب یا … داشتند را برطرف کردیم. مجموعا در ۱۰ روستا عملیات‌های مختلف در حوزه آب را انجام دادیم. در این کار پولدار و غیرپولدار هم نکردیم؛ آب را به صورت رایگان به منازل بردیم. نگفتیم فلانی پولدار است و از از او پول بگیریم. آقای ابراهیمی معتقدند آب، مهریه حضرت زهرا(س) است و گفتند آب را به خانه‌ها ببرید و پروژه را در کوچه رها نکنید که مردم درگیر انشعاب و سایر اتفاق‌ها شوند؛ اداره آبفا هم از مردم حق انشعاب را نگرفت. بنا به گفته مسئولان جمعیت چهار روستای بشیرآباد، چشمه گل، چنگ آباد و کلاته الله رسان بالغ بر هزار خانوار (حدود ۴۰۰۰ نفر) است.

قربانی می‌گوید: بنیاد خیریه ابراهیمی تاکنون ۳۰۹ قرارداد آب‌رسانی به روستاهای کشور در نقاط مختلف منعقد کرده است که بخش زیادی از آن‌ها افتتاح شده و سایر پروژه‌ها هم در حال انجام کار هستند. بیشترین تعداد پروژه‌ها در سیستان و بلوچستان است اما بنا به گفته نماینده این خیریه، بزرگترین پروژه، چشمه گل تربت جام بوده است. ۱۶ روستا در خراسان رضوی، ۸ روستا در خراسان شمالی و ۱۲ روستا در خراسان جنوبی در حال آب‌رسانی هستند. اولویت ما این است که هر جا مردم با دبه آب را بر روی دوش‌شان حمل می‌کنند، آب‌رسانی کنیم. مردم فیلم‌هایشان را بفرستند یا منتشر کنند، بلافاصله راستی آزمایی و کار را شروع می‌کنیم.

مشکل آب بشیرآباد به لطف یک خیّر نیکوکار برطرف شد. اگرچه «بشیرآباد»ها در خراسان رضوی کم نیستند. معلوم نیست اگر مشکلات روستا رسانه‌ای نمیشد و خیّری برای کمک نمی‌آمد، تا چه زمانی بشیرآباد همچنان بدون آب می‌ماند. یکی از اهالی می‌گوید فکر نمی‌کردیم آب‌دار شدن روستا به عمر ما برسد، تنها امیدواری ما این بود که موقع بزرگ شدن فرزندان‌مان حداقل آب به روستا بیاید.

برق‌رسانی این پروژه کمتر از یک هفته صورت پذیرفت

رییس اداره آب و فاضلاب (آبفا) شهرستان تربت جام در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: چاه آبی که در پروژه آب‌رسانی به بشیرآباد مورد استفاده قرار گرفت ۱۲ سال پیش حفاری شده بود اما سایر مراحل کار مانند برق‌رسانی، خطوط انتقال و … اجرا نشد.

محسن عبداللهی معتقد است در پروژه اخیر بشیرآباد یک کار تیمی در استان و شهرستان شکل گرفت تا در سریع‌ترین زمان ممکن، این پروژه به ثمر برسد؛ برق‌رسانی این پروژه که در حالت عادی حدود ۶ ماه زمان می‌برد، در کمتر از یک هفته صورت پذیرفت.

در ابتداء امر دِبی چاه با عمق ۲۴۰ متر که ۱۲ سال پیش حفر شده بود مورد ارزیابی قرار گرفته تا مجددا دِبی آن بررسی شود. به گفته رییس آبفا تربت جام، چاه همان دبی ۳۱ متر بر ثانیه را داشته است و سپس آب آن جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه برده شده است. در این پروژه که شامل ۲۱ کیلومتر خط انتقال تجهیز، ساخت اتاقک و حصارکشی چاه، احداث دو ایستگاه پمپاژ در مسیر خط، ساخت سه مخزن و شبکه‌گذاری بوده، چهار روستا به آب رسیده‌اند.

عبداللهی عنوان می‌کند: به دلیل ۲۰ سال خشکسالی در این منطقه، منابع آبی برخی روستاها از جمله بشیرآباد خشک شده بودند و کمبود آب شدیدی در روستاها به وجود آمده و آبفا مجبور به آب‌رسانی با تانکر شده است؛ این کمبود آب سبب نارضایتی‌های به‌حق مردم شد که در برخی روستاها مانند بشیرآباد این موضوع رسانه‌ای شد.

او کمبود اعتبارات را مهمترین دلیلی عنوان می‌کند که باعث شده تا ادارات دولتی نتوانند چنین پروژه‌هایی را اجرا کنند و نیازمند کمک خیرین باشند. عبداللهی می‌گوید: پس از ورود خیّر به این ماجرا، نقشه‌های اجرایی را به سرعت تهیه کردیم و وارد فاز عملیاتی شدیم؛ در این فاز عملیات اجرایی چهار روستا اجرا شد و بخش‌هایی از مراحل فاز دوم که روستاهای یخک، باغک، فیروزکوه و بوته‌گک قرار دارند هم انجام شده است.

رییس آبفای تربت جام می‌گوید: در پروژه بشیرآباد خط برگشت را از محل لوله‌های شهرستان تامین کردیم ولی شرکت ما وابسته به اعتبارات عمرانی است و در سال ۹۹ میزان تخصیص بودجه بسیار اندک بود؛ نه فقط در سطح شهرستان بلکه در سطح استان هم با کمبود اعتبارات مواجه هستیم و واقعا اعتباری نداریم وگرنه به مشکلات روستاها آگاه هستیم و حتما تلاش می‌کنیم تا مشکلاتشان برطرف شود، همان طور که در سال جاری حدود ۴۰ کیلومتر شبکه‌های فرسوده را اصلاح کردیم و همچنین یک مجتمع آب‌رسانی به نام بزد را در دست اجرا داریم که آب شرب هفت روستا را تامین می‌کند.

عبداللهی با بیان اینکه از ۳میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان بودجه امسال آبفای تربت‌جام، حدود ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان تخصیص یافته است، اظهار می‌کند: علاوه بر ۱۰ میلیارد مبلغ خیریه بشیرآباد، ۶میلیارد هم از طریق دیون جذب این شرکت شده است.

او می‌گوید: مشکل کمبود اعتبارات عمرانی در همه جا وجود دارد و باوجود اینکه با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنیم، تمام سعی‌مان را می‌کنیم تا مشکلات را برطرف کنیم اما گستردگی روستاها هم باعث می‌شود تا در برخی موارد سرعت کار آهسته باشد، مثلا برای رساندن آب به یکی از روستاها نیازمند ۵۰ کیلومتر خط انتقال هستیم.

رییس اداره آبفای تربت جام خاطرنشان می‌کند: از مجموع ۱۴۶ روستا، ۱۲۳ روستا از آب بهره‌مند هستند و در این میان تنها ۹ روستای بالای ۲۰ خانوار داشتیم که از آب برخوردار نبودند. با اجرای دو پروژه مجتمع آب‌رسانی چشمه گل (روستاهای بشیرآباد و …) و مجتمع بزد، در سال آینده روستای بالای ۲۰ خانواری که آب شرب بهداشتی نداشته باشند، نخواهیم داشت و تمامی روستاها برخودار خواهند بود؛ مجتمع آب‌رسانی بزد از محل اعتبارات ملی با اعتبار ۵ میلیارد تومان در حال اجرا است که در سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد.

قصه پرغصه دبه‌های آب در بشیرآباد تربت‌جام به پایان رسید؛ از سال ۸۲ که محل تامین آب روستا خشک شده بود، قریب به ۱۷ سال مردم این آبادی در دشواری و عذاب زندگی می‌کردند. چه سختی‌هایی که در این سال‌ها متحمل شدند؛ در خردادماه بود که یکی از اهالی می‌گفت “جایی که آب نباشد، آبادانی هم نیست”. بشیرآباد به آب رسید اما این باید یک شروع باشد؛ شروعی برای برطرف کردن دیگر مشکلاتشان، مثل جاده‌ای که دسترسی به روستا را بسیار نامطلوب کرده و وضعیت مناسبی ندارد.

منبع:ایسنا