آیت‌الله محمدهادی عبدخدایی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص شرایط زندگی امام جواد(ع)، اظهار کرد: امام جواد(ع) در سال ۱۹۵ هجری قمری در مدینه متولد شده و در سال ۲۲۰ هجری قمری در بغداد به شهادت رسیدند. موقعیت و شرایط زندگی ایشان بسیار حساس بوده است. در این دوره اسلام نیز در شرایط مهم و حساسی قرار گرفته بود. در واقع دروازه‌های تمدن غرب آن دوران به روی اسلام گشوده شده و تفکرات عمده آن روزگار که عمدتاً از یونان سرچشمه گرفته بود، به سوی کشور پهناور اسلامی سرازیر شد.

وی ادامه داد: از طرفی دیگر کتاب‌های ایرانی و هندی ترجمه شده و افکار مختلف و گوناگونی میان مردم رواج پیدا کرده بود که ممکن بود این تفکرات ضربات فکری فراوانی برای دنیای اسلام ایجاد کند. گرچه برخی افراد این چنین تفکراتی را به عنوان تمدن تلقی می‌کنند، اما غربزدگی آن روزگار آفت‌های بسیاری برای دنیای اسلام ایجاد کرده بود.

این عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: در چنین شرایطی ائمه اطهار(ع) نگهبانی از اعتقادات اصیل اسلامی در مقابل تهاجم بیگانگان را بر عهده داشتند. به ویژه زندگی امام جواد(ع) و به ویژه زندگی علمی ایشان از حساسیت‌های ویژه‌ای برخوردار بوده است. شیعیان معتقد هستند که امام باید از مردم زمانه افضل باشد که از جمله آنها برتری در علم و تقوا است که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و از آن به عنوان عصمت تعبیر می‌شود.

عبدخدایی عنوان کرد: ائمه(ع) از نظر علم و تقوا سرآمد دوران بوده‌اند و این روند تا زمان امامت امام هشتم(ع) ادامه یافت و امام رضا(ع) چهره‌ای بین‌المللی در آن روزگار بودند به گونه‌ای که دوست و دشمن به برتری ایشان در علم و تقوا اذعان داشتند. در این شرایط مخالفان نیز ضربات سهمگینی به زندگی ائمه(ع) وارد می‌ساختند، اما هیچ‌گاه نتوانستند خدشه‌ای به علم و عصمت آنان وارد کنند.با این حال بر هر ترتیب پس از امام هشتم(ع) مردم با رهبری و امامت امام جواد(ع) در نوجوانی مواجه شدند.

وی اضافه کرد: لذا مخالفان، معاندین و حتی شیعیان نسبت به این موضوع حساسیت پیدا کرده بودند، به شکلی که پذیرش رهبری امام جواد(ع) در سن نوجوانی حتی برای برخی شیعیان نیز دشوار بوده است. در حالی که پدران بزرگوار ایشان علم و تقوای فراوانی داشته‌اند و لذا تا زمان امامت امام جواد(ع) هیچ فردی در برابر علم ائمه(ع) تردید نداشت.

این عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه بخشی از زندگی امام جواد(ع) در مدینه و بخش دیگری از زندگی ایشان در بغداد بوده است، افزود: با توجه به این‌که مدینه و بغداد هر دو از جمله شهرهای مهم علمی آن دوران بوده‌اند، بنابراین علمای زیادی در این شهرها حضور پیدا کرده و به تحصیل می‌پرداختند. این افراد با حضور در محضر امام جواد(ع) مشاهده می‌کردند که ایشان در سن نوجوانی از نظر علمی همانند پدر بزرگوار خود همچون کوهی استوار هستند که پاسخگوی هر پرسش و مسئله‌ای از جانب مردم بوده‌اند.

عبدخدایی تصریح کرد: شخصیت‌های برجسته‌ای مانند علی‌بن جعفر، عموی امام رضا(ع) در برابر ایشان تواضع کرده و به جوادالائمه(ع) اظهار لطف فراوانی داشت. حتی هنگامی که مردم نسبت به احترام این شخصیت به امام جواد(ع) با وجود سن زیاد وی در مقایسه با امام جواد(ع)، به او اعتراض می‌کردند، در پاسخ آن‌ها بیان می‌کرد که خداوند مرا لایق امامت ندانسته در حالی که جوادالائمه(ع) در سن نوجوانی لیاقت دستیابی به جایگاه امام را دارند.

وی خاطرنشان کرد: بیش از ۳۰۰ راوی، پس از بررسی و شمارش، تعدادی از بزرگان شیعه را از جمله شاگردان امام جواد(ع) برمی‌شمارند. بنابراین تمام این موارد بیانگر عظمت علمی حضرت جواد(ع) است که بر بسیاری از افراد و شیعیان برجسته آن زمان سیطره پیدا کرده است.

این عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه مخالفان و معاندان نیز همواره در پی اعتراض نسبت به تشیع بوده‌اند، تصریح کرد: با مشاهده کوچکترین ایرادی در امامت و جایگاه علمی و تقوای امام(ع) معترض بوده و جریاناتی را علیه ایشان ایجاد می‌کرده‌اند، اما شرایط به گونه‌ای رقم خورد که تمام افراد به عظمت علمی ایشان اذعان داشته‌اند. این مقبولیت از جمله نکاتی است که توجه به آن در حال حاضر و پس از گذشت سال‌ها نیز همچنان حائز اهمیت است، زیرا اهمیت و جایگاه امام جواد(ع) را تجلی می‌دهد.

عبدخدایی گفت: حتی برخی افراد نسبت به احترام مأمون به امام جواد(ع) خرده گرفته و اعتراض کردند، اما مأمون در پاسخ به آن‌ها بیان کرد که این احترام به سبب عظمت و شأن حضرت ایجاد شده است.

وی اظهار کرد: علاوه بر اینها همانطور که می‌دانید سیاستمداران، اقدامات و کارهای خود را با برنامه‌ریزی و با اهداف متفاوت اجرا می‌کنند. لذا اینکه مأمون دختر خود را به ازدواج با امام جواد(ع) در می‌آورد، نشان‌دهنده جایگاه والای ایشان در زمینه‌های مختلف علمی، شخصیتی و… است. بنابراین عظمت علمی امام جواد(ع) و پذیرش جایگاه ایشان، معجزه‌ای است که در طول تاریخ می‌درخشد.

این عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: پس از مأمون، توجه به اهمیت علم کمتر شده و وارد بازی‌های سیاسی شد، لذا معتصم رابطه‌ای با امام جواد(ع) نداشت و حسادت‌ها سبب شد حضرت را مسموم کرده و به شهادت برسانند. از منظر تاریخی سه روایت درخصوص شهادت ایشان بیان شده است. برخی افراد قاتل امام جواد(ع) را همسر ایشان بیان می‌کنند، برخی دیگر افراد و سرکردگان حکومت و خلیفه وقت را قاتل حضرت می‌دانند و برخی دیگر نیز قاتل امام را یکی از دبیران ایشان معرفی کرده‌اند. با این حال روایت مشهور این است که همسر امام ایشان را به شهادت رسانده است.

عبدخدایی بیان کرد: وجود سه روایت متفاوت در این خصوص طبیعی به نظر می‌رسد، زیرا حکومت بنی‌عباس، اظهار به انجام قتل و جنایت نمی‌کردند و از این رو کارها به صورت مخفیانه صورت می‌گرفته است.

وی اضافه کرد: پیروی از سیره‌ اهل بیت(ع) همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. به گونه‌ای که شیعیان آن بزرگواران را به عنوان الگوی خود در نظر بگیرند. در قرآن نیز بیان شده است که «قُل إِن کُنتُم تُحِبّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعونی یُحبِبکُمُ اللَّهُ وَیَغفِر لَکُم ذُنوبَکُم ۗ وَاللَّهُ غَفورٌ رَحیمٌلله» به این معنا که اگر خداوند را دوست دارید باید از پیامبر او تبعیت کنید تا خداوند نیز شما را دوست داشته باشد. به بیانی دیگر دوستی بدون تبعیت و پیروی از اهل بیت، دوستی مجازی و ظاهری است و دوستی واقعی، عمل و پیروی از دستورات اهل بیت را به همراه دارد.

انتهای پیام

منبع:ایسنا