نشست چالش های تولیدات رسانه ای در دوران کرونا با حضور زینب تقوایی تهیه کننده، علی حمزه ای مجری و خبرنگار شبکه خبر و مهدی طهماسبی مدیرگروه ادبیات نمایشی رادیو نمایش امروز (چهارشنبه) دهم شهریور ماه در فضای مجازی برگزار شد.
زینب تقوایی در ابتدای این نشست درباره دشواری های کار در دوران کرونا مطرح کرد: روزهای کرونا برای ما روزهای سختی بود؛ به ویژه اینکه شما بخواهید در این شرایط سریال پیش ببرید. مدام باید به این فکر کنید که آیا فردا بازیگر کار هست یا نه و این اتفاق می افتاد. بارها سر پروژه کسی بی حال می شد باید چند روزی استراحت می کرد، خیلی از دوستان از عوامل پشت دوربین درگیر می شدند، یک نفر درگیری پیدا می کرد، همه تیم استرس و شرایط ذهنی را داشتند که مبادا آنها هم درگیر شده باشند. به هر شرایطی بود که فقط می توانستیم توکل به خدا کنیم و همه چیز را پیش ببریم.
تهیه کننده «دودکش» ادامه داد: به جهت تولید کار به عنوان مثال اگر لوکیشنی انتخاب می کردیم باید بررسی می کردیم که چه فضایی دارد آیا در این شرایط با حضور ۱۷۰ نفر عوامل مناسب است یا نه. موضوعاتی مثل سقف، راههای ورود و خروج هوا و … که در صحبت شاید راحت باشد اما برای ساخت یک سریال که هر روز آن باید نظم و برنامه از قبل پیش بینی شده را داشته باشد، دشوار بود و کاملا مورد بررسی قرار می گرفت. در برخی پروژها دوستان ما ۱۵ ساعت کاری باید کار می کردند ولی الان در زمان کرونا نمی شود این انتظار را داشته باشیم که بالای ۱۰ ساعت یا ۱۲ ساعت به خاطر وجود ماسک یا فضای ضدغفونی بیشتر از این بتوانیم کار کنیم چراکه این مقولات خستگی را مضاعف می کرد.
کرونا هزینه های تولید را کن فیکون کرد
تقوایی درباره ی هزینه های مضاعفی که کرونا روی دست سازندگان تولیدات نیز گذاشته است، توضیح داد: نمی توان گفت درصدی یا کدی به هزینه ها اضافه شد، واقعا کن فیکون می کرد. به دلیل اینکه شما هر لحظه باید تدابیری داشته باشید که بتواند شرایط را پابرجا کند که این شرایط برای رسیدگی انتها نداشت. شرایطی نبود که هزینه های آن را بتوانید قبل از تولید پیش بینی کنید؛ از نوع تعذیه تا نوع لوکیشن، هزینه ها را به شدت جابه جا می کند. در حین پروژه تیم پزشکی داشتیم، ضدعفونی هم یکی از اتفاقات در این زمینه بود. وقتی کسی درگیر می شود طبیعی بود که هزینه درمان آن با پروژه باشد. به عنوان مثال در کار «باخانمان» تعداد بالایی از عوامل و بازیگران درگیر شدند. در سریال «دودکش» نیز همین طور بود. حدود یک ماه تعطیلی کرونایی داشتیم. بخشی خود کارگردان بود که درگیر شده بود و نمی توانستیم کار را پیش ببریم و همه این موارد هزینه های مضاعفی برای تولید داشت. زمان، مسائل جاری روزمره، تعطیلی ها و هزینه های خود کرونا از جمله موارد این هزینه های مضاعف بودند. از طرفی هیچ بیمه ای کرونا را تحت پوشش قرار نمی دهد. یک باره ۱۰۰ نفر در محیط سربسته قرار بگیرد و اگر کسی کرونا بگیرد  دیگر تیم تولید نمی تواند خودش را نسبت به آن منفعل نشان دهد.
وی با اشاره به پوشش هزینه درمان مبتلایان گفت: بسیاری از تهیه‌کننده‌ها خود را موظف دانستند که در این مدت اگر فردی در گروه تولیدشان مبتلا شد، هزینه‌های درمانش را پرداخت کنند. این وظیفه ما بود، اما در هر حال صدمه روحی و محتوایی که گروه تولید از این بیماری دید بسیار بیشتر از صدمات مادی بود.
نزدیک‌تر از همه به خطر/ خبرنگاران بسیاری مبتلا شدند
در ادامه نشست، حمزه ای، مجری شبکه خبر از آسیب‌های روانی و مشکلات تولید خبر در دوران کرونا گفت.
وی گفت: بیش از یک سال و هفت ماه از شروع این بیماری گذشته است. به جرأت می‌توان گفت این بیماری به لحاظ فراگیری از دوران جنگ تحمیلی هم آسیب‌ بیشتری وارد آورده است، چراکه در دوران دفاع مقدس بخش خاصی از جامعه درگیر بودند و بقیه در حواشی ماجرا بودند، اما در دوران کرونا هیچ فردی در هر جایگاه و شرایطی از این بیماری مصون نبوده است و شرایط ابتلای یک روستایی در نقطه‌ای دورافتاده با یک خبرنگار یا مدیر یکسان بوده است؛ ازاین‌رو در حال گذار از دوران سختی هستیم. درحالی‌که حضور خبرنگاران شبکه خبر در فضای کار با نصف افراد حاضر در شبکه است، اما احتمال ابتلاء به کرونا متصور است و علی‌رغم برنامه‌ریزی و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مانند دیگر مشاغل و گروه‌های تولید، خبرنگاران بسیاری به این بیماری مبتلا شدند.
حمزه‌ای با بیان اینکه رسالت رسانه، اطلاع‌رسانی و پوشش اخبار است، گفت: در این دوران رسانه ملی مهم‌ترین نقش را در اطلاع‌رسانی درست به مخاطب داشت؛ از این‌رو حجم کار ما چند برابر شد و موضوع کرونا یکی از مهم‌ترین سوژه‌های خبری شد. گزارش از بیمارستان‌ها و آی سی‌یو، گزارش از سطح شهر و… برای همه ما خطرآفرین بود. من به‌شخصه در چندماهه اخیر سه بار به سالن تطهیر در بهشت‌زهرا (س) رفتم و گزارش تهیه کردم که اتفاق سختی بود. همه خبرنگاران دست کم یک بار تجربه این بیماری را پشت سر گذاشته‌اند.
خطر کرونا و موضوع تهویه استودیوهای رادیویی
مهدی طهماسبی نیز با اشاره به مهم‌ترین دغدغه حضور در استودیوهای تولید برنامه در رادیو گفت: در فضای رادیو امکان کنترل این بیماری تا حد ممکن وجود داشت، اما در حوزه هنرهای نمایشی این امکان به حداقل خود رسید؛ چراکه ذات نمایش رادیویی رودررویی با هم و گفتن و شنیدن است؛ ازاین‌رو نمی‌شد فضا را طوری طراحی کرد که مانند دوبله هر فرد تنها به استودیو بیاید، نقش خود را بگوید و برود.
وی افزود: در تولید یک اثر نمایشی سوای بازیگران آن نمایش، افرادی مانند افکتور، تهیه‌کننده، صدابردار و … حضور دارند و حداقل افراد برای یک نمایش کوتاه شش نفر است که این افراد باید در استودیویی کوچک برنامه را ضبط کنند. ازاین‌رو رعایت فاصله خیلی سخت است. از طرفی موضوع تهویه استودیوها به ویژه استودیوی قدیمی رادیو (استودیو هشت) همچنان مسئله دارد و باید فکری به حال آن کرد.
مدیر گروه ادبیات نمایشی رادیو نمایش با اشاره به راهکارهای رادیو برای کنترل این بیماری و به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از کرونا گفت: در کنار تدابیر محیطی برای این کار تلاش کردیم به سمت نمایشنامه‌هایی برویم که هم تعداد بازیگران کمی داشته باشد و هم تعامل آن‌ها با هم کمتر باشد تا بتوان در هنگام ضبط افراد را تفکیک کرد. با این‌حال ادامه این روند آسیب جدی به تولیدات نمایشی می‌زند و امکان تولید مجموعه‌های ۱۰۰ قسمتی و بیشتر را از ما می‌گیرد.
در ادامه، تقوایی در پاسخ به این پرسش که در مقام تهیه‌کننده چه درسی از این بیماری فرا گرفته است؟ گفت: همه ما در شرایط یکسانی هستیم و هیچ نقطه از جهان مصون از این بیماری نیست؛ پس ما هم مثل همه‌جای دنیا در حال تجربه‌اندوزی و یافتن راهکارهای درست هستیم. آنچه ما آموختیم این است که در دوران بحران چگونه باید به شرایط آرام و باثبات دست پیدا و فضا را به‌ دور از بحران کنترل کنیم. به نظر می‌رسد میزان فوتی در سینما بیشتر از تلویزیون بوده، اما هنرمندان هر دو حوزه تمام تلاششان را کردند تا برای ماندن در عرصه هنر خود را اثبات کنند.
به گفته این تهیه‌کننده، فقط علاقه هنرمندان به مردم است که آن‌ها را وادار کرد در شرایط سخت کار را تعطیل نکنند و عاشقانه جلوی دوربین بیایند. سوای کسانی که دغدغه معیشت داشتند، بسیاری از هنرمندانی که حتی نیاز مادی نداشتند و می‌توانستند یک سال بیکار باشند هم در این مجموعه‌ها حضور داشتند، چراکه این حرفه برخاسته از عشق و علاقه است و مخصوصاً در آثار طنز همیشه بر این باور بودند که مردم در شرایط سخت کرونا به کارهای طنز نیاز دارند و نباید آن‌ها را تنها گذاشت.
تقوایی در پاسخ به این پرسش که چه آینده‌ای را برای کار کردن در این شرایط متصور است؟ گفت: هر چند همه ما امیدواریم این بیماری از این کشور برود، اما شواهد گویای این است که باید همچنان با این بیماری کنار بیاییم. برای من و بسیاری از همکارانم در تولید، بحث روحی روانی این بیماری مهم‌تر است. در کنار درمان‌های موجود و واکسیناسیون، مردم ایران به‌شدت از لحاظ روحی در شرایط دشواری هستند و لازم است که رسانه به این موضوع توجه کند.
سراغ قصه های آپارتمانی نمی رویم
او با اشاره به نحوه کنار آمدن با این بیماری گفت: فعلاً سراغ طرح‌هایی که نیاز به فضاهای بسته دارد و قصه‌های آپارتمانی نمی‌رویم و طرح‌هایی را انتخاب می‌کنیم که ۹۰ درصد آن در فضای باز باشد. این اتفاق روی کار نویسندگان هم اثر گذاشته است و آنان نیز داستان‌هایشان را به این سمت سوق داده‌اند. به‌هرحال برای ادامه کار نیاز به مهندسی تولید است تا با توجه به نیاز مخاطب در این روزها آثاری تولید کنیم که باری را از دوش مخاطب بردارد و به او آرامش ببخشد.
طهماسبی نیز در این‌ زمینه گفت: نمی‌شود تولید را متوقف کرد؛ چراکه رسانه نیاز به تولید محتوا دارد. پس باید شرایط را به نفع سلامتی یکدیگر تغییر دهیم. در حوزه نمایش سراغ آثار ۳۰ قسمتی ۶ دقیقه‌ای رفتیم و از نویسندگان خواستیم داستان‌هایی باشخصیت‌های کمتر بنویسند تا آسیب کمتری به بازیگران نمایش رادیویی وارد شود.
مدیر گروه ادبیات نمایشی رادیو نمایش در پایان گفت: جریان اطلاعات و نحوه اطلاع‌رسانی در حال تغییر است. اکنون ما شرایط جدیدی را تجربه می‌کنیم که می‌تواند مدل تازه‌ای از مدیریت پیام را به نمایش بگذارد.
حمزه‌ای نیز در این‌ زمینه گفت: ما همچنان هزینه این بیماری را در گروه تولید خبر می‌دهیم. نوع کار ما اطلاع‌رسانی است و باید پاسخگوی همه رویدادهای جاری کشور در رسانه باشیم؛ ازاین‌رو چاره‌ای برای بهبود شرایط کاری نداریم. حوزه خبر همیشه به پیشواز وقایع می‌رود و باید بدون هیچ محدودیتی کارش را انجام دهد. شاید بتوان در پردازش خبر و نحوه تولید آن تغییراتی داد تا آسیب کمتری به خبرنگاران وارد شود، اما حضور در صحنه یک خبرنگار او را ناگزیر از حضور میدانی می‌کند و این اتفاقی است که در همه دنیا در حال رخ دادن است.
منبع: ایسنا