تخت سلیمان و مجموعه آثار باستانی آن یکی از مهم ترین و مشهورترین مراکز تاریخ و تمدن کشور ایران است.

به گزارش ایسنا منطقه آذربایجان غربی مجموعه آثار تاریخی تخت سلیمان که در کوهستان های غرب کشور و در محل بسیار مصفا و خوش آب و هوایی قرار گرفته، در زمان های قدیم دارای موقعیت سوق الجیشی حساس بوده است. بقایای مجموعه بر روی جبهه ای از سنگ در ۴۸ کیلومتری شمال شرق تکاب قرار گرفته در میان انبوهی از آثار طبیعی و مصنوعی مانند دریاچه ها، آبگرم ها، قبور کهنسال و ابنیه تاریخی دیگر احاطه شده است.

تخت سلیمان امروزی باقیمانده قلعه و آثار بزرگ و عمارات مخصوص برای سکونت موبدان بوده است که در زمان اشکانیان و ساسانیان در نهایت آبادی و اوج قدرت بوده و در نتیجه حمله رومیان و تاخت وتاز اقوام عرب و مغول ویران شده و آثار تمدن آن از بین رفته است. از گذشته های دور شرایط مناسب دره سرسبز و چشمه های همیشه جوشانش برای زندگی بسیار مناسب بوده است و خیلی زود مورد سکونت قرار گرفته و در دوره خسرو اول ساسانی (انوشیروان) با انتقال آتش مقدس از شیز قدیم (تقریباً ناحیه ای در جنوب دریاچه ارومیه) این منطقه بر اهمیت آن افزوده شد.

آتشکده آذرگشنسب که آتشکده پادشاهان و سرداران بوده موقعیت جنگجویان را حفظ می کرده و به عنوان نماد وحدت کشور از احترام بالایی برخوردار بوده است به طوری که بعد از پادشاهی اشخاصی از خاندان ساسانی آنها پیاده به این محل آمده و ضمن زیارت، تاج شاهی را بر سر می گذاشتند.

آتشکده آذرگشنسب که در دوران اسلامی به تخت سلیمان شهرت یافت از وسیع ترین مجموعه بناهای ساسانی است که تاکنون شناسایی و از زیرخاک بیرون آورده شده است.

نخستین صحنه ای که در روبه رو شدن با این مجموعه بی نظیر چشم را خیره می کند حصار عظیم دوره ساسانی است که با ظاهری تدافعی به طول ۱ ‎ / ۱۲۰ کیلومتر و عرض حدوداً ۳ ‎ / ۸۰ متر به شکل بیضی، تمام مجموعه و دریاچه مقدس را احاطه کرده است.

در حالی که هسته اصلی دیوارها از لاشه سنگ و ملات ساروج است پوشش بیرونی حصار را سنگ های بزرگ حجاری شده زینت بخشیده اند.

این حصار ۱۳ متر ارتفاع دارد و سالم ترین قسمت باقیمانده آن در جبهه غربی و جنوب غربی که بخشی از آن به تازگی به شکل اولیه مرمت شده است.حصار مربوطه دارای ۳۸ برج به صورت قوس در جبهه بیرونی بوده و دارای دو دروازه است.

آتشکده آذرگشنسب در ضلع شمالی دریاچه قرار گرفته و دارای نمایی چهارطاقی است که درون آن محراب آتش قرار گرفته و راهروهای مخصوص مراسم عبادی اطرافش را فراگرفته اند.

جایی که موبدان در حالی که سرودهای مقدس اوستا را زمزمه می کردند در کنار آتشدان دهان خود را با پارچه ای می بستند تا با نفس خود آن را آلوده نسازند و دستکش به دست چوب های از قبل پاک شده را با انبر روی آتش قرار می دادند.

در ضلع شمال غربی، ایوان بلند و شکوهمند ساسانی معروف به ایوان خسرو که از آجر قرمز و ملات ساروج ساخته شده قرار دارد که تنها دیوارهای باقی مانده هنوز به عنوان شاخص این مجموعه تلقی می شود.

تقریباً در قسمت جنوبی قلعه دریاچه زیبایی به شکل بیضی نامنظم به طول ۱۲۰ و به عرض ۸۰ متر و عمق ۴۵ تا ۶۵ متر پر از آب وجود دارد.

مسأله جالب توجه درباره این دریاچه این است که این دریاچه هیچ وقت سرریز نمی شود و اگر جلوی جریان آب را نیز باز کنند از حجم آب کاسته نمی شود به همین خاطر دریاچه تخت سلیمان را دریاچه سحرآمیزی می دانند که دارای ناشناخته های بسیاری بوده و بررسی ها و پژوهش های هدفمند را می طلبد.

بعد از به ثبت رسیدن مجموعه ساسانی تخت سلیمان تکاب به عنوان چهارمین اثر ایرانی در فهرست آثار جهانی از سوی سازمان یونسکو تلاش هائی جهت آشکار شدن رازهای سر به مهر این مجموعه آغاز شده که هنوز هم بی وقفه ادامه دارد. منبع: ایسنا