محیط های صنعتی به دلیل داشتن گازهای خطرناک و اشتعال پذیر مستعد آتش سوزی هستند. از این رو، از تجهیزات گازسنجی یا دتکتورهای گاز برای اندازه گیری غلظت گازهای قابل اشتعال و سمی در یک محیط استفاده می شود. دتکتور، بخشی از سیستم اعلان حریق است که باعث کاهش اکسیژن محیط و گازهای سمی می گردد و امکان نشست گازهای سمی را به خوبی نشان می دهد. این نوع سیستم ها در دو صورت ثابت و پرتابل مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه در مورد نحوه عملکرد این نوع سیستم ها و کاهش خطرات گازهای اشتعال پذیر در محیط های صنعتی صحبت خواهیم کرد. 

ضرورت استفاده از تجهیزات گازسنج 

گازهای قابل اشتعال و بخارهای سمی بسیاری در محیط های صنعتی تولید می شوند که بسیار خطرناک هستند. به منظور کاهش خطرات چنین گازهای خطرناک از تجهیزات گازسنجی و دتکتور گاز صنعتی استفاده می شود. دما، فشار و حجم گاز توسط این نوع تجهیزات اندازه گیری می شوند. یکی از مهم ترین موارد خطرناک در مورد گازهای مشتعل، غلظت آنها می باشد. هر دستگاه، روش اندازه گیری متفاوت و محدودیت های خاص خود را دارد. از این رو، انتخاب مناسب ترین دستگاه با توجه به بخارات موجود در محیط اهمیت بسیار زیادی دارد. برای انتخاب دتکتور گاز صنعتی مناسب باید به موارد زیر توجه کنید:

• خطر انفجار 
• سمی بودن گاز
• کاهش اکسیژن
• حساسیت متقاطع

انواع تجهیزات گازسنج 

دتکتور گاز الکتروشیمیایی

آشکارساز گاز الکتروشیمیایی، غلظت گاز مورد نظر در محیط صنعتی را از طریق اکسید کردن و یا کاهش گاز هدف اندازه گیری می نماید. از این نوع دستگاه برای تشخیص میزان اکسیژن و گازهای سمی در محیط استفاده می شود. 

1. دتکتور گاز کاتالیزوری

تجهیزات کاتالیزوری، گاز منفجر شده را اکسید می نماید و تغییر دمای محیط را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می نماید. از این نوع دستگاه ها معمولا برای کاهش خطرات گازهای اشتعال پذیر و سمی مانند متان، هیدروژن و پروپان استفاده می شود. 

تجهیزات مادون قرمز 

این نوع تجهیزات گازی، وجود گاز ها با استفاده از مادون قرمز اندازه گیری می کنند. این نوع دستگاه را میتوان در دسته دتکتورهای گاز صنعتی مناسب برای تشخیص گاز دی اکسید کربن و گازهای مشتعل قرار داد. 

دتکتور گاز یونیزه

این نوع آشکارساز گاز مولکول ها را به یون های باردار مثبت و منفی تبدیل کرده و بار الکتریکی آنها را اندازه گیری می نماید. این نوع سیستم، میزان گاز یا بخار موجود در محیط را به خوبی نشان می دهد. معمولا از آن برای تشخیص ترکیبات آلی فرار و گازهای سمی استفاده می گردد. 

تفاوت دتکتورهای گاز در سازه های صنعتی و شهری

میزان سنجش گاز در سازه های صنعتی و شهری کاملا متفاوت است. معمولا در محیط های شهری تنها دو نوع گاز متان یا مونوکسید کربن وجود دارند که در پارکینگ ها، موتورخانه، محیط های دارای سیستم گرمایش بخاری و آشپزخانه هستند. 

اما در محیط های صنعتی، گازهای قابل اشتعال و سمی و خطرناک بسیاری وجود دارند که در صورت عدم کنترل باعث ایجاد آتش سوزی می شوند. این نوع گازها را میتوان با استفاده از انواع تجهیزات مختلف سنجید. این نوع تجهیزات می توانند به صورت مستقل و یا پنل f&g باشند. 

دو نوع تجهیزات گازسنج

تجهیزات گازسنج در دو نوع ثابت و قابل حمل هستند. دتکتورهای گاز قابل حمل از مدرن ترین انواع دستگاه ها بوده و در صورت بالارفتن سطح خطرناک گاز، اعلام خطر می کنند. معمولا این نوع سیستم برای کارگرانی مناسب است که در محیط های خطرناک فعالیت می کنند. از تجهیزات آشکارساز گاز برای اندازه گیری غلظت گاز در محیط های صنعتی استفاده می شود و باعث افزایش ایمنی افراد در محل کار می گردد. 

اما سیستم های ثابت به طور همزمان مورد استفاده چند نفر خواهند بود. از دتکتورهای گاز قابل حمل در مواقعی استفاده می شود که در یک محل نشت گاز وجود دارد. با استفاده از آن، میتوان مانع از آتش سوزی و وقوع انفجارهای بزرگ صنعتی شد. 

دتکتورهای گازی ثابت، یک محیط را کنترل کرده و حتی در صورت عدم حضور اپراتور نیز، به خوبی نشت گاز را تشخیص می دهند تا پاسخ لازم ارائه گردد. سبک بودن و سنگین بودن دتکتورها یکی از مواردی هستند که محل نصب این نوع دستگاه ها را مشخص می کنند. 

قیمت دتکتور گاز 

بی شک در محیط های صنعتی برای کاهش خطرات گازهای اشتعال پذیر از دتکتورهای گازی صنعتی استفاده می شود. قیمت آشکارساز گاز با توجه به نوع آن متفاوت است. از این رو نمیتوان قیمت دقیقی برای این نوع دستگاه بیان کرد. در هنگام خرید این نوع دستگاه باید به نوع شهری و صنعتی آن توجه کنید. هر چقدر سیستم دتکتور پیچیده تر باشد به همان اندازه قیمت خرید آن نیز افزایش می یابد. بهتر است از دستگاه های دتکتور گاز صنعتی اصل خریداری کنید تا به هیچ عنوان هزینه اضافی بر دوش شما تحمیل نشود. 

سخن پایانی 

مراکز صنعتی یکی از مراکز خطرناکی هستند که در آنها غلظت گازهای اشتعال پذیر بسیار زیاد است. از آنجایی که با افزایش غلظت گاز، احتمال آتش سوزی افزایش می یابد، از دتکتورهای گازسنج استفاده می شود. این نوع دستگاه ها میزان غلظت گاز موجود در محیط را اندازه گیری کرده و در صورت بروز خطر، آن را اعلام می کنند. دتکتورها دارای انواع مختلف هستند که هریک دارای ویژگی های متفاوتی می باشند. در این مقاله سعی کردیم شما را با خطرات وجود گازهای اشتعال پذیر در مراکز صنعتی، نحوه کاهش آنها و استفاده از تجهیزاتی مانند دتکتورهای گاز آشنا سازیم. 

سوالات متداول 

۱.وظیفه دتکتور گاز صنعتی چیست؟

دتکتور بخشی از سیستم اعلان حریق است که باعث کاهش اکسیژن محیط و گازهای سمی می گردد و امکان نشست گازهای سمی را به خوبی نشان می دهد.

۲.یکی از مهم ترین موارد در اندازه گیری میزان گاز در یک محیط چیست؟

غلظت گاز از مهم ترین و خطرناک ترین موارد شناخته می شود. 

۳.بهترین نوع دتکتور گازی برای مراکز صنعتی کدام است؟

دتکتور مادون قرمز را میتوان یکی از بهترین این نوع دستگاه ها دانست.